100 гадоў Васілю Быкаву. Падборка экранізацый твораў культавага пісьменніка

«Знак бяды»

Фільм зняты ў 1986 годзе рэжысёрам Міхаілам Пташуком па аднайменнай аповесці Быкава. Частка сцэн здымалася ў роднай вёсцы рэжысёра пад Баранавічамі. Галоўную гераіню Сцепаніду сыграла расіянка Ніна Русланава. Галоўнага героя Пятрока — беларус Генадзь Гарбук. Фільм мог не выйсці ў пракат з-за сцэны з раскулачваннем, у гэтым убачылі крытыку савецкага рэжыму. Але пасля прагляду фільму Гарбачовым стужку ўсё ж узялі ў пракат. У 1987 годзе фільм атрымаў міжнародную прэмію BBC за лепшы іншаземны фільм.

Сюжэт

Сцепаніда і Пятрок Багацькі жывуць на хутары Яхімоўшчына, у трох кіламетрах ад вёскі Выселкі. Іх сын служыць у танкавых войсках, дачка вучыцца «на доктаршу» у Мінску. Пачынаецца вайна, фронт прасоўваецца на ўсход, і ў Выселкі прыходзяць нямецкія акупанты.

«Надыходзіць страшнае ў непрадказальнасці новых бедаў жыццё», — сказана ў апісанні «Беларусьфільма», які выпусціў стужку.

Глядзець тут.

«Узыходжанне»

Фільм зняты ўкраінскай рэжысёркай Ларысай Шапіцька ў 1976 годзе паводле аповесці Быкава «Сотнікаў». Галоўныя ролі сыгралі Барыс Плотнікаў (Сотнікаў) і Уладзімір Гасцюхін (Рыбак). Стужка атрымала некалькі кінапрэмій у 1977 годзе — на фестывалях у Рызе, Берліне і Сопаце. У 1979 годзе Ларыса Шапіцька атрымала дзяржаўную прэмію СССР пасмяротна (яны загінула ў аварыі праз 3 гады пасля выхаду стужкі). У 1990 і 2010 гадах фільм узнагародзілі на міжнародным берлінскім кінафестывалі ў праграме Retrospektive.

Сюжэт

Гісторыя двух партызан Рыбака і Сотнікава, якія трапілі ў палон у акупаванай беларускай вёсцы. Сотнікаў стойка трымаецца і нават не называе сваё сапраўднае імя. Рыбак з перапуду расказвае ўсё, каб пазбегнуць расстрэлу. Разам з партызанамі ў палон да нацыстаў трапляюць мясцовая жыхарка, стараста сяла і габрэйская дзяўчына, якая не хоча выдаваць чалавека, што яе схаваў.

Глядзець тут.

«У тумане»

Фільм зняты ў 2012 годзе рэжысёрам Сяргеем Лазніцай на «Беларусьфільме» сумесна з MA.JA.DE. Fiction, Rija Films, Lemming Film. Галоўныя ролі сыгралі Уладзімір Свірскі (Сушчэня), Уладзіслаў Абашын (Бураў), Сяргей Калесаў (Войцік). Фільм атрымаў прэмію Міжнароднай федерэрацыі кінапрэсы (FIPRESCI) у межах асноўнага конкурсу на 65-м Канскім кінафестывалі.

Сюжэт

1942 год, акупаваная тэрыторыя Беларусі. Недалёка ад хутара з рэйкаў сыходзіць цягнік. Па абвінавачанні ў дыверсіі немцы затрымліваюць чатырох пуцявых абходчыкаў. Траіх караюць смерцю, аднаго — Сушчэню — адпускаюць. Партызаны, што дзейнічаюць у рэгіёне, вырашаюць, што ён здраднік і пагадзіўся супрацоўнічаць з нацыстамі. Сушчэню пастанаўляюць пакараць смерцю, такое заданне атрымліваюць двое партызан — Бураў і Войцік. Сушчэня спрабуе ўсё растлумачыць і давесці, што яго адпусцілі, бо ён не мае дачынення да дыверсіі.

Глядзець тут.

«Доўгія вёрсты вайны»

Трохсярыйны фільм, зняты ў 1975 годзе рэжысёрам Аляксандрам Карпавым паводле твораў Быкава «Жураўліны крык», «Атака з ходу», «На ўсходзе сонца». Галоўныя ролі сыгралі Вадзім Якаўлеў (Ананьеў), Юрый Дуванаў (Клімчук), Святлана Кручкова (Зіна Багданава).

Сюжэт

Тры серыі фільму — гэта тры гісторыі, што адбываюцца з 1941 па 1945 год. У першай гісторыі разбіты савецкі батальён атрымлівае заданне ахоўваць чыгуначную станцыю да прыходу новых сіл.

У другім фільме роце савецкіх байцоў прыходзіцца двойчы ісці ў атаку: з ходу байцы ўзялі пазіцыі нацыстаў на горцы, аднак пасля начных баёў прыйшлося адступіць. Але данясенне пра ўзяццё пазіцый ужо паслалі, а значыць трэба атакаваць ізноў.

Сюжэт трэцяга фільму разгортваецца ў 1945 годзе ў Берліне. Маёр Ананьеў вяртаецца са шпіталя, вымушана разам з іншымі афіцэрамі затрымліваецца на нямецкай віле і ізноў трапляе ў бой.

Глядзець тут.

«На Чорных лядах»

Фільм зняты ў 1995 годзе рэжысёрам Валерыем Панамаровым па аднайменнай аповесці Быкава. Галоўныя ролі сыгралі Генадзь Гарбук, які раней здымаўся ў экранізацыях Быкава, Аляксандр Лабуш, Аляксандр Цімошкін, Аляксандр Беспалы.

Нягледзячы на тое, што фільм быў зняты ў 1995 годзе, ён так і не выйшаў у шырокі пракат, прайшло ўсяго некалькі паказаў у Мінску і Маскве. У 2020 годзе «Беларусьфільм» выклаў «На чорных лядах» у шырокі доступ на ютубе, стужку апрацавалі, палепшылі якасць відэа і гуку.

Сюжэт

Дзеянне фільму разгортваецца ў 1920 годзе, пасля падаўлення антыбальшавісцкага Слуцкага паўстання. Паўстанцы трапляюць у аблогу бальшавікоў. Яны даведваюцца, што «чырвоныя» забіваюць палонных, пакутуюць іх сем'і.

Глядзець тут.

«Васіль Быкаў. Вяртанне»

Андрэй Хадановіч парэкамендаваў паглядзець і зняты ў 2002 годзе дакументальны фільм «Васіль Быкаў. Вяртанне» рэжысёра Віктара Корзуна.

У аснову фільму пакладзеныя матэрыялы інтэрв'ю Быкава 1996 года, запісанага перад ягонай эміграцыяй у Фінляндыю. У фільме ёсць кадры з развітання з пісьменнікам, якое перарасло ў вялікі мітынг.

Глядзець тут.